Jak nie płacić alimentów na rodzica i nie dzidziczyć po nim długów?

Zwykle, gdy temat dotyczy alimentów, związany jest z płaceniem tego świadczenia przez rodziców na rzecz swoich dzieci – i to najczęściej niepełnoletnich. Tymczasem wielu osób dotyczy także alimentowanie swoich małżonków (w tym byłych), a nawet rodziców. Niestety wiele osób w podeszłym wieku w Polsce znajduje się w stanie niedostatku czy nawet ubóstwa. W takiej sytuacji mają prawo domagać się od swoich pełnoletnich dzieci pomocy w utrzymaniu się. Z drugiej strony czasami rodzice przez całe życie nie wywiązywali się ze swoich obowiązków wobec dzieci. Czy wtedy także trzeba liczyć się z roszczeniem o alimenty? Czy można uniknąć dziedziczenia długów po rodzicach?

Żądanie rodzica wobec dziecka dotyczące alimentów powinno mieć formę pozwu cywilnego. Oczywiście można dogadać się poza sądem, jeśli obie strony umówią się, że dzieci wspierają finansowo rodziców w określonych kwotach – nic nie stoi temu na przeszkodzie. Uregulowanie kwestii alimentów jako obowiązkowego świadczenia leży jednak w gestii sądu.

Niestety nieraz niedostatek w podeszłym wieku jest konsekwencją wcześniejszego życia danych osób. Jeżeli ktoś przez wiele lat unikał podejmowania pracy, do tego wpadł w nałogi i nieraz złe towarzystwo – odbiło się to na życiu rodziny i doprowadziło do niesamodzielności finansowej. We wcześniejszych latach to rodzic powinien dbać o swoje dzieci. Gdy zabrakło tego oczywistego elementu, staranie się o alimenty od własnych dzieci jest nie na miejscu.

Można się skutecznie bronić przed ustanowieniem alimentów na rodziców. Jak? Przede wszystkim należy złożyć szybką odpowiedź na wytoczony pozew, zachować też wskazane terminy. Obrona dzieci powinna być połączona z odpowiednią argumentacją i dowodami. Warto dodać odpowiednią dokumentację. Mogą to być potwierdzenia, że mimo obowiązku w latach wcześniejszych rodzice nie płacili świadczenia na rzecz dzieci (i np. dostawały one środki z funduszu alimentacyjnego). Warto też dodać akty sądowe – np. ze spraw o przemoc rodzinną czy znęcanie się nad dziećmi, wyroki eksmisyjne itd. Istotne jest bowiem wykazanie, że rodzice nie troszczyli się o dzieci, a nawet je krzywdzili – domaganie się więc od nich po czasie pieniędzy jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego i moralnymi.

Przeczytaj też: Jak uniknąć płacenia alimentów na rodzica?

Zasadniczo roszczenie przysługuje rodzicom, jeśli pozostają w tak zwanym stanie niedostatku. Nie jest to dokładnie wyjaśnione w przepisach określenie. Dotyczy jednak sytuacji, gdy osoba nie jest w stanie z własnych dochodów zapewnić sobie podstawowych potrzeb. Do nich zaliczamy dokonywanie opłat związanych z miejscem zamieszkania, zakup żywności, potrzebnych środków, ubrań oraz potrzebnych leków. O stanie niedostatku jednak w każdej sprawie decyduje sąd. Jest to bowiem kwestia rozstrzygana indywidualnie w danym przypadku.
Poza tym roszczenie rodzica nie może pozbawiać jego dziecka środków do utrzymania. Nie może być bowiem tak, że płaci się alimenty na rodzica kosztem własnej rodziny. W takim przypadku groziłoby to niedostatkiem u osoby zobowiązanej do alimentacji.

Sama wysokość alimentów określana jest zatem na podstawie uzasadnionych potrzeb rodzica, których nie może sam zabezpieczyć, ale też możliwości finansowych zobowiązanego. Istotne są także wspomniane już kwestie rodzinnej przeszłości. Jeśli ta była bolesna, traumatyczna – istnieje duża szansa na oddalenie przez sąd pozwu rodzica.

Jeśli rodzice są dłużnikami, warto zawczasu zabezpieczyć się przed dziedziczeniem ich długów. Pierwszą możliwością jest zrzeczenie się dziedziczenia. Dokonuje się go na mocy art. 1049 Kodeksu cywilnego w formie aktu notarialnego. Na podpisanie takiej umowy muszą się jednak stawić obie strony.
Innym sposobem jest odrzucenie spadku zawierającego długi już po śmierci rodzica. Spadkobiercy mają 6 miesięcy na podjęcie takiej decyzji.

Oba opisane sposoby pozwolą zabezpieczyć się przed dziedziczeniem zadłużenia po własnych rodzicach.

Więcej informacji na Prawo rodzinnie - Rozwodowy.pl