Kto odpowiada za umieralnię w palmiarni? Prokuratura stawia zarzuty

Prokurator Rejonowy Radosław Wrębiak przedstawił zarzuty czworgu podejrzanym w śledztwie dotyczącym znęcania się nad zwierzętami w miejskiej palmiarni w Legnicy. To dwie kierowniczki palmiarni Iryna D. i Magdalena N., lekarz weterynarii Witold Z. oraz miejska ogrodnik Henryka Zdziech (podejrzana zgodziła się na podanie nazwiska).

Zarzuty wobec całej czwórki dotyczą okresu od lipca 2020 r., kiedy w związku z remontem obiektu przeniesiono zwierzęta do pomieszczeń zastępczych, do 27 maja 2022 r, kiedy w trybie interwencyjnym prokuratura przekazała je do Ogrodu Zoologicznego w Poznaniu.

Irynie D. i Magdalenie N., które kierowały w tym czasie palmiarnią miejską w Legnicy, prokuratura zarzuca, że utrzymywały zwierzęta w niewłaściwych warunkach bytowania, tzn. w zbyt małych terrariach i klatkach, bez zapewnienia im odpowiedniej temperatury, dostępu światła, odpowiedniej wentylacji i bez spełnienia potrzeb biologicznych oraz psychicznych wynikających ze specyfiki gatunków.  To naraziło egzotyczne ptaki, gady i ssaki (36 osobników) na cierpienie oraz ból. Według prokuratury, postępowanie obu kobiet nosiło znamiona znęcania się nad zwierzętami. Było sprzeczne z obowiązkami, które wynikały z warunków umowy o pracę a także z przepisów ustawy o ochronie zwierząt. 

Zarzuty usłyszała również Henryka Zdziech, która w tym czasie była zatrudniona przez prezydenta Legnicy w ratuszu jako ogrodnik miejski. Jak informuje prokurator Radosław Wrębiak, szef Prokuratury Rejonowej w Legnicy, na Henryce Zdziech spoczywał szczególny prawny obowiązek utrzymywania zwierząt we właściwych warunkach bytowania, wynikający z umowy o pracę. Była zobowiązana do sprawowania kontroli nad tym, jak Legnickie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej wywiązuje się z zawartej z miastem umowy na prowadzenie palmiarni. Henryka Zdziech, zdaniem legnickiej prokuratury, nie dopełniła tych obowiązków. Zarzucono jej, że działając w zamiarze ewentualnym znęcała się nad zwierzętami,  bo powinna przewidzieć do czego doprowadzi stłoczenie ich w niespełniających wymagań pomieszczeniach gospodarczych. Sprawowała istotną rolę w organizacji warunków bytowania  zwierząt na czas remontu, uczestniczyła w podejmowaniu decyzji o ich relokacji do pomieszczeń zastępczych, a jednocześnie posiadała wiedzę zarówno o  stworzonych tam warunkach, jak i potrzebach poszczególnych gatunków. 

Zdjęcie: Prokurator Radosław Wrębiak

- Dopuściła do zadawania im bólu i cierpienia, czym działała na szkodę interesu prywatnego gminy Legnica oraz interesu publicznego mieszkańców lokalnej wspólnoty samorządowej. - komunikuje prokurator Radosław Wrębiak. 

Henryka Zdziech nie czuje się osobą, która krzywdziła zwierzęta, i nie zgadza się z prokuraturą, że może być adresatem takich oskarżeń. Jej zdaniem w palmiarni zostały zabezpieczone właściwe warunki dla zwierząt egzotycznych.   

Czwartą osobą podejrzaną w sprawie jest Witold Z., lekarz weterynarii, który na mocy umowy z Legnickim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej powinien sprawować opiekę weterynaryjną nad zwierzętami z palmiarni. W opinii prokuratury, dopuścił do zadawania zwierzętom bólu i cierpienia. On także, jak Henryka Zdziech, mógł przewidzieć możliwość popełniania tego przestępstwa, bo m.in. miał świadomość różnorodności biologicznej i odmiennych potrzeb poszczególnych gatunków w zakresie wyżywienia, oświetlenia, warunków termicznych, podłoża oraz gradientu temperatur.  

- Godząc się przez kontynuację opieki weterynaryjnej w tymczasowych pomieszczeniach, niedostosowanych do potrzeb zwierząt przez zaniechanie znęcał się nad przebywającymi w palmiarni miejskiej w Legnicy zwierzętami. które to zachowania skutkowały zadawaniem wymienionym zwierzętom bólu i cierpienia - informuje prokurator Radosław Wrębiak. 

Iryna D, Henryka Zdziech i Witold Z. mają dodatkowo zarzuty dotyczące wcześniejszego okresu, tj. co najmniej dziewięciu miesięcy od 4 października 2018 r. do 19 czerwca 2019 r.. W tym czasie wbrew swoim obowiązkom i przepisom ustaw. znęcali się nad zwierzętami jako (odpowiednio) kierownik palmiarni, ogrodnik miejski i lekarz weterynarz, bo nie reagowali na zaistniałe zaniedbania dotyczące warunków bytowania dwóch agam brodatych. Dopuszczali by te egzotyczne jaszczurki przebywały razem w jednym nieogrzewanym terrarium o niedostatecznych rozmiarach. Nie wykonali zaleceń lekarza weterynarii z 15 grudnia 2018 r. odnośnie konieczności rozdzielenia obu osobników, skutkiem czego jedna z agam została poraniona przez drugą w dniu 15 stycznia 2019 r. Nawet po tym zdarzeniu zwierzęta były utrzymywane w jednym terrarium,. Sytuacja powtórzyła się 11 marca 2019 r., kiedy znów doszło do pogryzienia jednego zwierzęcia przez drugie. Obrażenia były poważne - wobec pogarszającego się stanu zdrowia jaszczurki zaszła konieczność jej uśmiercenia. W ten sposób podejrzani dopuścili do zadawania zwierzętom bólu i cierpienia, zaś Henryka Zdziech dodatkowo działała na szkodę interesu gminy Legnica oraz interesu publicznego mieszkańców lokalnej wspólnoty samorządowej.

- Podejrzani nie przyznali się do popełnienia zarzucanych im czynów - informuje prokurator Radosław Wrębiak. -Troje z podejrzanych złożyło wyjaśnienia, które są obecnie przedmiotem weryfikacji. Jedna z podejrzanych odmówiła składania wyjaśnień. Za zarzucane podejrzanym czyny z ustawy o ochronie zwierząt i niedopełnienie obowiązków służbowych grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności.

Jeszcze w marcu może być gotowy akt oskarżenia w tej sprawie. Prokurator Radosław Wrębiak nie wyklucza, że do tego czasu do Iryny D., Magdaleny N. Witolda Z. i Henryki Zdziech dołączą kolejni podejrzani. 

Przypomnijmy, że w maju ub.r. na polecenie legnickiej Prokuratury Rejonowej w trybie interwencyjnym z palmiarni wywieziono do Ogrodu Zoologicznego w Poznaniu 34 zwierzęta, które zdołały przeżyć prowadzony od 2020 r. remont obiektu. Według opinii biegłych, w tym czasie trzymano je w warunkach, które nawet w minimalnym stopniu nie zabezpieczały potrzeb bytowych konkretnych gatunków. Zostały stłoczone w dwóch nienadających się do tego ciasnych pomieszczeniach gospodarczych i gdzie wstawiono prowizoryczne wygrodzenia, ciasne klatki, bylejak sklecone woliery, niby terraria oraz zwykłą wannę udającą basen dla żółwi lądowych Ocalone przed śmiercią egzotyczne ptaki, gady i małpa, stały się dowodami w śledztwie dotyczącym zaniedbań osób odpowiedzialnych za ich dobrostan. 

Z kontroli, jaką w 2021 r. w palmiarni przeprowadzili radni Koalicji Obywatelskiej, wynika, że w ciągu jedenastu miesięcy od rozpoczęcia remontu padło około 30 zwierząt. Prezes LPGK Bogusław Graboń podawał nieco mniejszą liczbę: 21. Po ujawnieniu tych danych Telewizja Regionalna pytała wprost: "Palmiarnia czy umieralnia?". Władze miasta reagowały oburzeniem - na radnych i media. 

Do czasu interwencji prokuratury a nawet potem przedstawiciele Legnickiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej oraz Urzędu Miasta w Legnicy przekonywali, że zwierzętom z palmiarni nie dzieje się żadna krzywda. Interweniujących radnych, mieszkańców oraz przedstawicieli Dolnośląskiego Inspektoratu Ochrony Zwierząt oskarżali o robienie niepotrzebnej awantury. Prezes LPGK Bogusław Graboń groził też obrońcom zwierząt postępowaniami karnymi za naruszenie miru domowego i próbę kradzieży. Opozycyjnym radnym publicznie stawiał zarzut podżegania do przestępstwa i pomocnictwa w kradzieży.