Seminarium o innowacyjnym i zrównoważonym przemyśle wydobywczym oraz jego transformacjach

Seminarium „Innowacyjny i zrównoważony przemysł wydobywczy – Transformacja technologiczna, energetyczna i ekologiczna (środowiskowa) w przemyśle wydobywczym rud metali”, odbyło się w dniu 26 listopada w siedzibie Branżowego Centrum Umiejętności Górnictwa Rud 4.0 w Lubinie. Spotkanie odbyło się w formie hybrydowej.

W spotkaniu uczestniczyło 80 osób w formie stacjonarnej oraz ponad 150 osób poprzez platformę zoom, a także oglądając na żywo streaming na dedykowanym kanale youtube.

Branżowe Centrum Umiejętności Górnictwa Rud Miedzi stanowi kluczowy element wspierania innowacyjności, zrównoważonego rozwoju i profesjonalizacji kadr w sektorze. Jego funkcjonowanie przynosi korzyści zarówno dla przemysłu, jak i społeczności lokalnych, środowiska oraz gospodarki narodowej, czyniąc polskie górnictwo bardziej konkurencyjnym i odpowiedzialnym.

Spotkanie miało na celu przedstawienie wiedzy na temat współczesnego górnictwa rud metali oraz kierunków jego rozwoju, w tym informacji o nowych technologiach wprowadzanych do stosowania w górnictwie, a także zaprezentowanie koncepcji, które pozwolą na produkcję w zrównoważony sposób przy jednoczesnym zdobywaniu zaufania społeczeństwa w zakresie czystych i bezpiecznych metod wydobywania i przetwarzania.

Seminarium obejmowało tematy związane z:

• narzędziami oraz rozwiązaniami w dziedzinie zrównoważony rozwój i ekologia w górnictwie podziemnym, przeróbka rud metali i surowców mineralnych,
• przełomowymi koncepcjami i rozwiązaniami dotyczącymi zrównoważonego poszukiwania, wydobycia lub przetwarzania (gospodarka cyrkularna, ESG, ESRS, odpowiedzialność środowiskowa),
• górnictwem przyszłości – kierunkami prac badawczych i rozwojowych oraz wdrożeń nowatorskich rozwiązań w górnictwie i przeróbce rud metali,
• postępem technologicznym, który zwiększa efektywne wykorzystanie materiałów i zasobów oraz prowadzi do ograniczenia ilości odpadów i do ich recyklingu, zgodnie z planem działania UE dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym
• smart mining (nowoczesne, inteligentne, niskoemisyjne i autonomiczne technologie dla zrównoważonego i ekologicznego górnictwa przyszłości – dokument EKSE CCMI/176: Cyfrowe górnictwo w Europie: nowe rozwiązania na rzecz zrównoważonej produkcji surowców).

Transformacja technologiczna, energetyczna i ekologiczna w przemyśle wydobywczym rud metali przynosi liczne korzyści, takie jak zwiększenie efektywności i bezpieczeństwa pracy, redukcja kosztów operacyjnych, poprawa stanu środowiska oraz zmniejszenie negatywnego wpływu na lokalne ekosystemy. Inwestycje w nowoczesne technologie i źródła odnawialne przyczyniają się do tworzenia bardziej zrównoważonego, ekologicznego i rentownego modelu funkcjonowania tego sektora.

Tematy seminarium

Ryszard Biernacki, Dyrektor Naczelny ds. Transformacji Energetycznej KGHM Polska Miedź S.A.

Transformacja energetyczna:

• Wykorzystanie OZE (np. energia słoneczna, wiatrowa) w operacjach wydobywczych zmniejsza ślad węglowy sektora.
• Zastosowanie bardziej efektywnych systemów energetycznych, takich jak mikrosieci czy technologie magazynowania energii, redukuje koszty operacyjne.
• Inwestycje w energooszczędne urządzenia i maszyny wydobywcze minimalizują zużycie energii.

Ryszard Biernacki powiadał o innowacyjnych projektach energetycznych, takich jak zwiększanie efektywności energetycznej i wdrażanie standardów ISO 50001, a także działaniach strategicznych opierających się na efektywności, elastyczności, ekologii i e-przemyśle. 

Monika Poważna, Dyrektor Departamentu Polityki Ekologicznej KGHM Polska Miedź S.A.

Transformacja ekologiczna (środowiskowa):

• Rekultywacja terenów pokopalnianych poprawia stan środowiska naturalnego i zwiększa jego bioróżnorodność.
• Zastosowanie technologii redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeń wody i gleby ogranicza negatywny wpływ działalności górniczej na ekosystemy.
• Zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi w procesach wydobywczych chroni lokalne ekosystemy przed degradacją.

Monika Poważna ma wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu ochroną środowiska naturalnego oraz specjalizuje się w optymalizacji procesów związanych z gospodarką wodną i ochroną ekosystemów.

W ramach swojej pracy w KGHM Monika Poważna zajmuje się wdrażaniem innowacyjnych strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym inicjatyw związanych z gospodarką obiegu zamkniętego oraz realizacją celów polityki środowiskowej spółki. 

Dr inż. Jarosław Wajs, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechnika Wrocławska

Rozwój technologii pomiarowych na rzecz zrównoważonego wykorzystania surowców w oparciu o doświadczenia Wydziału GGG PWr - wybrane aspekty zastosowania chmur punktów LiDAR w smart mining

Transformacja technologiczna:

• Wprowadzenie nowoczesnych technologii wydobywczych zwiększa efektywność procesu eksploatacji, ograniczając straty surowców.
• Automatyzacja i cyfryzacja przemysłu pozwalają na precyzyjniejsze monitorowanie i optymalizację procesów wydobywczych.
• Rozwój technologii recyklingu rud metali redukuje konieczność wydobycia pierwotnego i zmniejsza presję na środowisko.

Dr Wajs zajmuje się wykorzystaniem LIDAR-u w projektach dotyczących geoinżynierii i górnictwa, m.in. do monitorowania deformacji terenu, oceny stabilności zboczy oraz mapowania obiektów infrastrukturalnych. Jego prace są istotne dla rozwoju technik obrazowania 3D w kontekście górnictwa i ochrony środowiska, szczególnie w procesach związanych z zarządzaniem ryzykiem i planowaniem przestrzennym. Dzięki swojej pracy przyczynia się do rozwoju metod monitorowania terenów objętych działalnością wydobywczą, co wspiera zarówno procesy eksploatacyjne, jak i działania mające na celu minimalizowanie wpływu górnictwa na środowisko.

Monika Strojek, KGHM Metraco S.A.

KGHM METRACO to część grupy KGHM Polska Miedź, specjalizująca się w zagospodarowaniu produktów powstających w toku działalności kopalń i hut, jak również odzyskiem miedzi. W zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) firma ta podejmuje różne inicjatywy mające na celu zmniejszenie wpływu na środowisko i optymalizację wykorzystania zasobów, m.in. Recykling surowców wtórnych, Efektywne zarządzanie odpadami, Zrównoważony rozwój, Inwestycje w nowoczesne technologie

Dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH – prodziekan ds. Współpracy i Rozwoju Wydziału Zarządzania AGH oraz kierownik Zakładu Gospodarki o Obiegu Zamkniętym w Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Polskiej Akademii Nauk. 

Dr Agnieszka Nowaczek, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energia Polskiej Akademii Nauk 

Głównym obszarem jej pracy naukowej jest gospodarka o obiegu zamkniętym, w tym zrównoważone zarządzanie zasobami mineralnymi i energetycznymi, jej badania koncentrują się na opracowywaniu strategii dotyczących efektywnego wykorzystania surowców i ich recyklingu w przemyśle

Jej praca obejmuje również wspieranie innowacji w zakresie zarządzania odpadami przemysłowymi, a także rozwój technologii umożliwiających lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Prowadzi badania związane z politykami energetycznymi oraz rynkami surowców, mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej i redukcję negatywnego wpływu przemysłu na środowisko.

Jolanta Okońska – Kubica, Dyrektor Zarządzający ENVIPOL, Przewodnicząca Grupy Roboczej Ministerstwa Rozwoju i Technologii ds. KIS 7. Gospodarka o obiegu zamkniętym – woda, surowce kopalne, odpady.

Dyrektor Zarządzający w firmie ENVIPOL. Specjalizuje się we wspieraniu firm i organizacji w obszarze zrównoważonego rozwoju (analizy, strategie, raporty, szkolenia, itp). Ekspertka z zakresu zrównoważonego rozwoju, GOZ, gospodarki odpadowej.

Jolanta Okońska-Kubica jest uznaną specjalistką w obszarze zrównoważonego rozwoju i ESG, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Jako Dyrektor Zarządzający w ENVIPOL, a także Przewodnicząca Grupy Roboczej Ministerstwa Rozwoju i Technologii ds. KIS 7, koncentruje się na wsparciu firm w zakresie wody, surowców kopalnych i odpadów. Ma bogate doświadczenie w tworzeniu strategii zrównoważonego rozwoju oraz w realizacji projektów zmierzających do zmniejszenia śladu węglowego, optymalizacji zużycia zasobów i wdrażania innowacyjnych rozwiązań w firmach. Jej praca skupia się na pomaganiu przedsiębiorstwom w dostosowywaniu się do nowych wymogów regulacyjnych związanych z ESG i GOZ, a także w procesach związanych z raportowaniem śladu węglowego, co staje się kluczowym obszarem w odpowiedzi na regulacje takie jak dyrektywa CSRD

Okońska-Kubica podkreśla, że transformacja w kierunku zrównoważonego rozwoju nie tylko wspiera ochronę środowiska, ale także przynosi korzyści ekonomiczne w długoterminowej perspektywie, poprzez optymalizację kosztów związanych z energią, wodą i odpadami

Korzyści wynikające z transformacji:

1.    Ekonomiczne:

• Obniżenie kosztów operacyjnych dzięki wyższej efektywności technologicznej i energetycznej.
• Lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych zmniejsza straty surowców i zwiększa ich dostępność na rynku.
• Zwiększenie konkurencyjności firm dzięki wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań.

2.    Środowiskowe:

• Znaczna redukcja negatywnego wpływu przemysłu wydobywczego na środowisko naturalne.
• Lepsze zarządzanie odpadami przemysłowymi i minimalizacja ich powstawania.
• Ograniczenie degradacji terenów i poprawa ich przyszłego wykorzystania.

3.    Społeczne:

• Wzrost akceptacji społecznej dla działalności górniczej dzięki dbałości o środowisko i minimalizacji konfliktów z lokalnymi społecznościami.
• Tworzenie nowych miejsc pracy w sektorach związanych z technologiami odnawialnymi i zrównoważonym rozwojem.
• Poprawa warunków zdrowotnych w regionach przemysłowych dzięki redukcji emisji i zanieczyszczeń.

Zalety transformacji:

• Długoterminowa zrównoważoność: Transformacja wspiera długoterminowe funkcjonowanie przemysłu wydobywczego w zgodzie z globalnymi celami klimatycznymi.
• Dostosowanie do regulacji: Inwestycje w ekologiczne i energooszczędne technologie pomagają spełniać coraz bardziej rygorystyczne wymagania prawne.
• Poprawa wizerunku: Firmy, które stawiają na zrównoważony rozwój, budują pozytywny wizerunek i zdobywają większe zaufanie klientów oraz inwestorów.
• Innowacyjność i rozwój technologiczny: Przyspieszenie innowacji w sektorze wydobywczym stymuluje rozwój nowych technologii, które mogą znaleźć zastosowanie w innych branżach.

Podsumowując, transformacja technologiczna, energetyczna i ekologiczna w przemyśle wydobywczym rud metali to nie tylko wyzwanie, ale przede wszystkim szansa na stworzenie bardziej efektywnego, konkurencyjnego i zrównoważonego sektora, który będzie odpowiadał na globalne potrzeby środowiskowe i energetyczne.

Tezy dotyczące innowacyjnego i zrównoważonego górnictwa

1.    Nowoczesne technologie jako podstawa innowacyjnego górnictwa:

• Wdrożenie zaawansowanych technologii, takich jak sztuczna inteligencja (AI), Internet Rzeczy (IoT) i analiza danych, pozwala na optymalizację procesów wydobywczych i zwiększenie efektywności eksploatacji złóż.
• Rozwój automatyzacji i robotyki w górnictwie minimalizuje ryzyko dla zdrowia i życia pracowników, jednocześnie poprawiając precyzję i wydajność prac.

2.    Zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi:

• Priorytetem zrównoważonego górnictwa jest maksymalizacja wykorzystania surowców mineralnych przy minimalnych stratach.
• Recykling materiałów i ponowne wykorzystanie odpadów górniczych stanowią kluczowy element strategii gospodarki obiegu zamkniętego.

3.    Odnawialne źródła energii w górnictwie:

• Wprowadzenie energii odnawialnej (wiatrowej, słonecznej) do procesów wydobywczych zmniejsza ślad węglowy przemysłu.
• Technologie magazynowania energii, takie jak baterie i systemy zarządzania energią, wspierają ciągłość i stabilność operacji.

4.    Minimalizacja wpływu na środowisko:

• Redukcja emisji zanieczyszczeń oraz kontrola emisji pyłów i hałasu poprzez stosowanie nowoczesnych filtrów, osłon i cichych maszyn.
• Rekultywacja terenów zdegradowanych przez działalność wydobywczą poprawia bioróżnorodność i umożliwia ich przyszłe wykorzystanie.

5.    Zrównoważony rozwój społeczny:

• Angażowanie społeczności lokalnych w procesy planowania i realizacji projektów wydobywczych zwiększa akceptację społeczną dla działalności górniczej.
• Inwestycje w edukację i rozwój lokalnej infrastruktury poprawiają jakość życia w regionach górniczych.

6.    Cyrkularność w górnictwie:

• Przemysł górniczy powinien dążyć do wdrożenia zasad gospodarki cyrkularnej poprzez ponowne wykorzystanie materiałów, recykling i minimalizację odpadów.

7.    Zmniejszenie zużycia wody:

• Innowacyjne technologie w zakresie uzdatniania i recyklingu wody w procesach górniczych zmniejszają jej zużycie oraz minimalizują wpływ na lokalne zasoby wodne.

8.    Przyszłość w głębokim górnictwie i wydobyciu morskim:

• Innowacje w technologii wydobycia głębinowego oraz eksploatacji zasobów mineralnych na dnie oceanów muszą uwzględniać zasady ochrony środowiska morskiego.

9.    Certyfikacja i standaryzacja zrównoważonego górnictwa:

• Wprowadzenie certyfikatów i standardów zrównoważonego górnictwa, takich jak ISO 14001, wspiera przejrzystość i odpowiedzialność w sektorze.

10.    Edukacja i badania naukowe:

• Współpraca przemysłu z ośrodkami badawczymi przyspiesza rozwój nowych technologii i praktyk zrównoważonego górnictwa.
• Edukacja kadr w zakresie nowoczesnych technologii i zasad zrównoważonego rozwoju gwarantuje kompetencje przyszłych pracowników sektora.

Zrównoważone górnictwo to droga do:

• Minimalizacji wpływu na środowisko i poprawy relacji społecznych.
• Rozwoju gospodarki obiegu zamkniętego.
• Wzrostu konkurencyjności sektora górniczego na rynku globalnym dzięki innowacyjnym technologiom.