Czy Nadleśnictwo Legnica naruszyło moratorium na wycinkę starolasów?

Według Fundacji FOTA4Climate, Nadleśnictwo Legnica nielegalnie - łamiąc polecenie ministry klimatu Pauliny Henninig-Kloski - prowadziło cięcia rębne w starolasach. Pod topór poszły bez mała dwustuletnie dęby, studwudziestoletnie jesiony, stuletnie olchy. Wycięto też leciwe drzewa, które mogły być domami dla ptaków dziuplastych i innych stworzeń. Nadleśnictwo nie zgadza się z zarzutami, że nie przestrzega moratorium mającego chronić cenne drzewostany.

Jeszcze we wrześniu 2024 roku minister klimatu i ochrony środowiska Paulina Henning-Kloska poleciła Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych zabezpieczyć najcenniejsze drzewostany do czasu ich weryfikacji terenowej. Od 8 stycznia 2025 roku na obszarze całej Polski obowiązuje moratorium na wycinkę starolasów. To pierwszy krok reformy, która ma finalnie doprowadzić do wyłączenia ok. 20 proc. lasów z pozyskiwania drewna. 

Kilka dni temu wrocławska fundacja FOTA4Climate wskazała trzy obszary na terenie Nadleśnictwa Legnica, gdzie po styczniu 2025 r, ignorując moratorium, wykonano rębnie w starolasach. Pierwsze wydzielenie to łęg dębowo-wiązowo-olchowy, gdzie dominujące 187-letnie dęby rosły obok 117-letnich jesionów i 97-letnich olch. FOTA4Climate wskazuje też na grąd środkowoeuropejski z powycinanymi dębami, mającymi bez mała 190 lat. Trzeci zdewastowany starolas znajdował się w Obszarze Natura 2000 Łęgi Odrzańskie. Zostały z niego pnie po 162-letnich dębach i zniszczone runo leśne. Usunięto też stare i martwe drzewa dziuplaste, niezbędne do życia dla wielu stworzeń.

- Przez takie działanie trwale niszczone są dobrze wykształcone, żyzne lasy liściaste – łęgi i grądy, zmieniane w uprawy leśne – komentuje Paweł Kisiel z zarządu Fundacji FOTA4Climate na stronie Pracowni na rzecz Wszystkich Istot. Wtóruje mu prezes Pracowni Radosław Ślusarczyk: - Leśnicy nie tylko degradują cenną przyrodę, ale również lekceważą bezpieczeństwo publiczne i ignorują polecenia swoich zwierzchników, czyli resortu środowiska 

Wrocławscy ekolodzy powiadomili Ministerstwo Klimatu i Środowiska o naruszeniu moratorium na wycinkę starolasów. 

Nadleśnictwo Legnica wyjaśnia, że 27 stycznia 2025 r. przekazało do MKiŚ zweryfikowaną listę potencjalnych starolasów. Postępując zgodnie z wytycznymi Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, nie uwzględniło na niej wydzieleń, gdzie wykonano już pozyskanie drewna albo drzewostan znajduje się w fazie rozpadu i wymaga działań gospodarczych. Według Nadleśnictwa, w przypadku lasu na terenie Obszaru Natura 2000 Łęgi Odrzańskie zachodził ten ostatni przypadek. W dwóch pozostałych miejscach zakwestionowanych przez ekologów prace gospodarcze rozpoczęto 13 stycznia 2025 r., zgodnie z planem organizacyjnym na rok 2025.

- Nie zgadzamy się z twierdzeniem, jakoby Nadleśnictwo Legnica nie realizowało poleceń Pani Ministry w zakresie typowania i ochrony starolasów. Takie działanie odbieramy jako celowe wprowadzanie opinii publicznej w błąd, działające na szkodę i wizerunek Nadleśnictwa Legnica a tym samym RDLP we Wrocławiu - pisze w odpowiedzi na nasz mejl Agnieszka Barcz, rzeczniczka prasowa Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. - Należy podkreślić, że Nadleśnictwo Legnica na bieżąco dostosowuje działania dotyczące gospodarki leśnej do zmieniającego się otoczenia prawnego, oraz społecznego, w pełni przestrzegając wszelkich wytycznych i poleceń płynących z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Dyrekcji Generalnej LP, Regionalnej Dyrekcji LP, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

Agnieszka Barcz podkreśla, że w Nadleśnictwie Legnica wyznaczono starolasy na łącznej powierzchni aż 255 ha, co stanowi 1.4 proc powierzchni leśnej nadleśnictwa. - Lasy te są całkowicie wyłączone z jakichkolwiek działań z zakresu gospodarki leśnej - pisze pani rzecznik. - Lista tych drzewostanów, po weryfikacji ma stanowić zabezpieczenie od 1 stycznia 2026 r. chronionej powierzchni ekosystemów leśnych w PGL LP (poza rezerwatami) na nie mniej niż 1 proc., a od 1 stycznia 2027 r. na powierzchni nie mniejszej niż 2 proc. powierzchni lasów w Polsce. Dodatkowo na wszystkich powierzchniach zrębowych pozostawiamy kępy do naturalnego rozpadu, których obecnie w całym nadleśnictwie jest 326 ha, o szacunkowej miąższości 89 tys. m3. Te powierzchnie również wyłączone są z jakichkolwiek działań z gospodarki leśnej, w wieku kwalifikującym je do starolasów.

W odpowiedzi na zarzuty Fundacji FOTA4Climate Nadleśnictwo Legnica opublikowało w internecie oświadczenie (TUTAJ LINK). Paweł Kisiel uważa je za "stek manipulacji". Wskazuje, że zgodnie z poleceniem ministry Pauliny Henning-Kloski, zdewastowane wydzielenia od początku 2025 r. podlegały ochronie, bo ministerialne spełniały kryterium starolasów, takie jak wiek dęba powyżej 150 lat, obecność okazałych i starych drzew, duża ilość martwego drewna, pochodzenie drzewostanu – naturalne odnowienia, złożona struktura drzewostanu i obecność drzew biocenotycznych. To, co Nadleśnictwo Legnica opisuje jako stan rozpadu drzewostanu jest - zdaniem Pawła Kisiela - było naturalnymi procesami zachodzącymi w starym lesie. Także pozostałe wydzielenia nie powinny zostać wyłączone z moratorium, bo pozyskiwanie drewna rozpoczęło się w nich już po ogłoszeniu moratorium. 

Zdjęcia w galerii: fot. Paweł Kisiel/ FOTA4Climate