Nierychliwa Temida

Sąd Okręgowy w Legnicy ma problem z rozpoznaniem wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne aresztowanie. Przez 43 tygodnie nie zrobiono nic, aby zakończyć postępowanie - uważa poszkodowany mężczyzna. Poskarżył się, że pogwałcono jego konstytucyjne prawo do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki i Sąd Apelacyjny we Wrocławiu musiał przyjrzeć się pracy legnickiego sądu.

Poszkodowany to mężczyzna, który w styczniu 2023 roku został zatrzymany przez funkcjonariuszy Komisariatu Policji w Chojnowie w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową w Złotoryi. 16 miesięcy później Sąd Rejonowy w Złotoryi uznał zatrzymanie za "niewątpliwie niesłuszne", "niezasadne", "nieprawidłowe" i "nielegalne". 

13 października 2023 r. mężczyzna złożył w Sądzie Okręgowym w Legnicy wniosek o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania w wysokości 3 480 zł oraz 50 tys.. zł zadośćuczynienia za bezprawne zatrzymanie. Sprawa nie była skomplikowana, ale do rozstrzygnięcia o zasadności lub bezzasadności roszczeń sąd potrzebował wglądu w akta postępowania prowadzonego przez złotoryjską prokuraturę. Sąd wystąpił o nie 7 listopada 2023 r. 13 listopada 2023 r. z prokuratury przyszła odpowiedź, że cały materiał przekazała już Sądowi Rejonowemu w Złotoryi. 29 listopada 2023 r. sąd w Legnicy poprosił sąd w Złotoryi o udostępnienie akt. 12 grudnia przyszła odpowiedź, że to niemożliwe ze względu na wyznaczony termin rozprawy. I tak dalej, i tak dalej. Przez kolejne miesiące sądy korespondowały w tej sprawie między sobą. Akta sprawy wciąż były potrzebne w Złotoryi, który wyznaczał kolejne wokandy, a Legnica czekała i czekała. Aż w sierpniu 2024 roku poszkodowany nielegalnym zatrzymaniem mężczyzna się zniecierpliwił i poskarżył we Wrocławiu, że sąd nie rozpatrzył jego sprawy jak należy, tzn. bez zbędnej zwłoki.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu jego skargę na przewlekłość postępowania oddalił, choć jednocześnie uznał ją za uzasadnioną. Dlaczego?

W uzasadnieniu wyroku przytoczono opinię Sądu Apelacyjnego w Krakowie: "Zbędną zwłoką nie jest każdy upływ czasu, ale dopiero nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności. Przewlekłość postępowania zachodzi wtedy tylko, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy”. Tak rozumiana "nieuzasadniona zwłoka" w sprawie chojnowskiej nie występuje. Wrocławski sąd uznał, że "postępowanie (...) nie miało właściwej dynamiki, część czynności była nieefektywna i podejmowana z opóźnieniem (łącznie cztery miesiące) w szczególności biorąc pod uwagę, że jest ono nieskomplikowane. Okres czasu od złożenia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie jest długi w stosunku do przedmiotu sprawy i jej charakteru. Jednak jak zaznaczono wyżej nie każde opóźnienie stanowi, że postępowanie prowadzone jest przewlekle, dotknięte jest nieuzasadnioną zwłoką. Uwzględniając sumę opóźnień wskazaną wyżej, która nie jest nadmierna fakt, że można słusznie oczekiwać zakończenia postępowania na wyznaczonym terminie rozprawy Sąd Apelacyjny uznał, że nie doprowadziły one do przewlekłości postępowania."