Czy pożar zanieczyścił owoce i warzywa? Starostwo w Jaworze zaleca ostrożność

Starostwo Powiatowe w Jaworze wydało komunikat zalecający mieszkańcom ostrożność przy spożywaniu owoców i warzyw "z terenów przemieszczania się dymów" z pożaru składowiska odpadów w Wilkowie koło Złotoryi. Jacek Watral, szef Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Legnicy, ma wątpliwości, czy taka informacja zamiast skłaniać do rozsądku nie wywoła w społeczeństwie paniki.

W Wilkowie strażacy już czwartą dobę walczą z pożarem wielkiego (9 tysięcy metrów sześciennych) składowiska opon po zamkniętym rok temu zakładzie, który miał je utylizować metodą pirolizy. Nad okolicą unoszą się kłęby dymu. Wiatr niesie je dziesiątki kilometrów w różnych kierunkach, głównie na wschód. "Pomimo uciążliwego i wyczuwalnego zapachu w niektórych regionach, pomiary stężenia substancji toksycznych nigdzie nie wykazały bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia. W związku z powyższym w przypadku uciążliwego zapachu w poszczególnych regionach profilaktycznie zaleca się zamykanie okien oraz zminimalizowanie spacerów na wolnym powietrzu" - informuje Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Złotoryi. 

Starostwo Powiatowe w Jaworze poszło o krok dalej. Wczoraj opublikowało komunikat: "Zaleca się ostrożność w spożywaniu produktów roślinnych (warzywa, owoce) z terenów przemieszczania się dymów spowodowanych pożarem składowiska opon w Wilkowie (powiat złotoryjski) w szczególności z gminy Męcinka, Jawor, Mściwojów i Wądroże Wielkie".

Zdzisław Sokół, kierownik Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Jaworze, wyjaśnia, że komunikat urodził się po posiedzeniu sztabu kryzysowego, gdzie w obecności m.in. przedstawicieli sanepidu, straży pożarnej, Jaworskiego Centrum Medycznego i Powiatowego Inspektoratu Ochrony Roślin rozmawiano na ten temat. - Związki, które powstały w procesie palenia się gumy i opadły na terenie powiatu, to wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) takie jak benzopiren czy inne pochodne benzenu. Są bardzo niebezpieczne przy bezpośrednim spożyciu, bo mogą prowadzić do zmian nowotworowych - mówi Zdzisław Sokół. 

Jak wyjaśnia, w komunikacie chodziło o to, aby wzmóc uwagę mieszkańców, na to, co jedzą. Związki z palącej się gumy mają postać tłustej, smolistej substancji, która osadza się np. na roślinach. - Łatwo ją zauważyć, trudno zmyć - kontynuuje Zdzisław Sokół. - Zalecamy mieszkańcom, aby dla własnego bezpieczeństwa, odstąpili od spożycia wczesnych owoców takich jak truskawki i czereśnie, jeśli zauważą na nich tego rodzaju osad. Trzeba zwracać na to uwagę przy jedzeniu sałaty, szczypiorku czy innych nowalijek.

Przed wydaniem komunikatu urzędnicy ze starostwa w Jaworze konsultowali się z naukowcami z Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Bez zbadania gleby, trudno cokolwiek wyrokować, ale eksperci skłaniają się do poglądu, że jednorazowa ekspozycja nie narazi dojrzewających później zbóż, ziemniaków, pomidorów czy marchewki. Śladowe ilości WWA, jakie wchłoną w trakcie wegetacji, nie będą zagrożeniem dla konsumentów. 

Inne samorządy - w Legnicy, w Złotoryi - nie zdecydowały się wydać podobnych ostrzeżeń. Nie ma też oficjalnych stanowisk sanepidów w tej sprawie. Milczy Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu.

Jacek Watral, dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Legnicy, mówi, że opublikowany przez jaworskie starostwo komunikat to "daleko idąca ostrożność". - Na pewno nie zaszkodzi, o ile nie wywoła paniki - uważa Jacek Watral. 

Panika mogłaby się okazać zgubna zwłaszcza dla okolicznych plantatorów truskawek, bo wciąż trwa sezon na te owoce. 

Dyrektor Ewa Cwynar z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Złotoryi wierzy w rozsądek mieszkańców, tzn. że zerwawszy jakiekolwiek owoce ze swych sadów, ogródków czy działek ludzie będą pamiętali, aby umyć je przed spożyciem.