NIK: Legnica przetrzymywała pieniądze na pomoc uchodźcom z Ukrainy

Raport Najwyższej Izby Kontroli wytyka legnickiej administracji nieprawidłowości przy rozdzielaniu rządowej pomocy uchodźcom wojennym z Ukrainy. Polegały na nadmiernym pozyskiwaniu i nieuzasadnionym przetrzymywaniu pieniędzy z Funduszu Pomocy.

"W okresie objętym kontrolą (24 lutego 2022 r. - 30 kwietnia 2023 r. - dop. red.) Prezydent zapewnił warunki organizacyjno-kadrowe umożliwiające prawidłowe i skuteczne prowadzenie działań mających na celu udzielanie pomocy obywatelom Ukrainy. W większości prawidłowo i rzetelnie realizowano wybrane zadania pomocowe i osiągano efekty"- pisze NIK we wnioskach z kontroli.

W szczególności wskazuje się, że miasto realizowało polecenia wojewody dolnośląskiego w celu zapewnienia przybywającym do Legnicy Ukraińcom doraźnych miejsc zakwaterowania, organizacji wyżywienia i opieki socjalno-bytowej. Ratusz korzystał ze środków rządowych, ale wspierał się też pomocą fundacji oraz miast partnerskich. Na potrzeby tych działań pozyskano sprzęt komputerowy. Uchodźcom umożliwiano uzyskanie numeru PESEL oraz nieodpłatne zrobienie zdjęcia niezbędnego do złożenia wniosku o PESEL. Prowadzono działania informacyjne adresowane zarówno do Ukraińców, jak i Polaków. Nie zaniedbano inicjatyw mających integrować gospodarzy i przybyszów. 

Skala pomocy

Na pomoc uchodźcom z Ukrainy w Legnicy wydatkowano prawie 37,9 mln zł, pochodzących głównie z rządowego Funduszu Pomocy. W obiektach zbiorowego zakwaterowania zajętych było od 513 (24 marca 2022 r.) do 273 miejsc (1-30 kwietnia 2023 r.). Według stanu z 30 kwietnia 2023 r. w publicznych szkołach podstawowych podległych miastu uczyło się 771 ukraińskich dzieci.

"W latach 2022-2023 (do 30 kwietnia) złożonych zostało 4563 wniosków o wypłatę świadczenia pieniężnego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, w tym 3746 w 2022 r. i 817 w 2023 r. (do 30 kwietnia). Pozytywnie zostało rozpatrzonych 4220 wniosków obejmujących 4380 obywateli Ukrainy według stanu na 31 grudnia 2022 r. i 4732 na dzień 30 kwietnia 2023 r. Wartość wypłaconych świadczeń wyniosła 15 893,6 tys. zł, w tym 13 631,2 tys. zł w 2022 r. i 2 262,4 tys. zł w 2023 r. (do 30 kwietnia). Koszty obsługi wniosków stanowiły kwotę 65,4 tys. zł, w tym 57,4 tys. zł w 2022 r. i 8,0 tys. zł w 2023 r. (do 30 kwietnia)" - pisze Najwyższa Izba Kontroli.

Nieprawidłowości w szacowaniu potrzeb

Raport NIK wylicza też to, co w Legnicy nie zawsze funkcjonowało dobrze. Przede wszystkim wytyka byłemu prezydentowi Tadeuszowi Krzakowskiemu nierzetelne szacowanie potrzeb, w związku z czym miastu przekazano środki w nadmiernej wysokości. Niewykorzystane pieniądze były potem zwracane w terminie od 36 do 86 dni od ich otrzymania. Według NIK, takie sytuacje nie powinny się zdarzać, bo środki Funduszu Pomocy wpływały do urzędu po okresie, którego dotyczyły, i rzeczywiste koszty musiały być już znane.

"Plan finansowy Funduszu Pomocy nie był aktualizowany w zakresie dotyczącym zmniejszeń z tytułu zwrotu środków nadmiernie zapotrzebowanych na pokrycie kosztów zakwaterowania i wyżywienia zbiorowego. W konsekwencji wykonanie planu na tym zadaniu wynosiło 41,2% w 2022 r. i 59,7% w 2023 r. (według stanu na 30 kwietnia), co błędnie wskazywało na niepełną realizację zadania" - zauważa NIK.