Jak być asertywnym rodzicem bez wyrzutów sumienia, czyli sztuka mówienia NIE

Każdy rodzic pragnie, żeby jego dziecko rosło na szczęśliwego, samodzielnego i dobrze przystosowanego do życia w społeczeństwie człowieka. Asertywna postawa, choć bywa w niektórych sytuacjach trudna, jest niezbędna. Często jednak rodzice mogą czuć się winni lub niepewni, odmawiając swoim pociechom. Najczęściej obawiają się, że ich decyzje mogą wpłynąć negatywnie na relacje z nimi lub ich samopoczucie. Asertywność rodzicielska to więcej niż tylko zdolność do mówienia "nie". To umiejętność wyrażania własnych potrzeb, przekonań i granic w sposób, który jest jednocześnie stanowczy i szanujący potrzeby pociechy. Dowiedz się, jak można rozwijać asertywność w relacjach z dziećmi i nie czując niepotrzebnego ciężaru wyrzutów sumienia.

Rodzicielstwo jest emocjonalną podróżą, a intensywne uczucia mogą powodować nieobiektywne reagowanie. Poniżej przedstawiam główne czynniki utrudniające asertywne zachowanie w relacjach z dziećmi:

• Rodzice często obawiają się, że gdy odmówią swojemu dziecku lub postawią granice, to ich pociechy poczują  się przez nich odrzucone. 
• Opiekunowie mogą czuć presję nieustannie rosnących oczekiwań dotyczących idealnego rodzicielstwa. Dążenie do perfekcjonizmu i obawa przed krytyką prowadzą do unikania konfliktów i trudności w asertywnym stawianiu granic. 
• Sposób, w jaki rodzice zostali wychowani, ma duży wpływ na ich podejście do asertywności. 
• Niektórzy rodzice mogą nie rozumieć, czym jest asertywność i mylą ją z agresją lub uległością. 
• Lęk, złość, frustracja, a nawet nadmierne zaangażowanie emocjonalne skłaniają do reakcji impulsywnych, zamiast przemyślanych, asertywnych odpowiedzi.

Dzieci często utrudniają dorosłym mówienie „nie”, wykorzystując różne taktyki, od złości i płaczu po argumenty i próby wywołania poczucia winy przy stawianiu granic. Aby jednak zachować asertywność jako rodzic, istnieje kilka skutecznych metod.

Komunikacja z empatią 

Gdy mówisz "nie", ważne jest, abyś robił to z empatią. Wyjaśnij dziecku, dlaczego coś jest niemożliwe lub z jakiego powodu uważasz, że dana decyzja jest lepsza. Słuchaj jego uczuć i perspektyw, jednocześnie stojąc mocno przy swoich granicach. To pomoże młodemu człowiekowi zrozumieć, że jego uczucia są ważne, nawet jeśli nie może dostać tego, czego chce.

Konsekwencja 

Przestrzegaj zasad i ustalonych granic. Dzieci czują się bezpieczniej i bardziej pewnie, kiedy wiedzą, czego się od nich oczekuje. Konsekwencja pomaga budować szacunek  bez niepotrzebnego poczucia winy.

Skuteczne wyznaczanie granic nie oznacza bycia nadmiernie rygorystycznym ani zadawania bólu, lecz polega na przestrzeganiu reguł wspierających rozwój i bezpieczeństwo dziecka.

Zachowanie umiaru w negocjacjach z dzieckiem

Pozwól latorośli wyrażać swoje oczekiwania i potrzeby, lecz zachowaj równowagę między gotowością do ustępstw a trzymaniem się swojego zdania. Negocjowanie z dzieckiem to trudna sztuka. Nadmierne lub zbyt łatwe uleganie prośbom może nieświadomie nauczyć je, że rodzicielskie decyzje są zmienne i można je dowolnie kształtować. Ważne, aby rodzic pamiętał o swojej roli jako opiekuna i przewodnika, który czasem musi powiedzieć "nie" dla dobra ogólnego i zdrowego rozwoju dziecka. 

Słuchanie i zadawanie pytań

Przed podjęciem decyzji o odmowie, istotne jest, aby najpierw poświęcić czas na aktywne wysłuchanie tego, co dziecko ma do przekazania. Poprzez zadawanie otwartych pytań możemy poznać jego punkt widzenia. 

Pamiętaj, że negatywne emocje zawsze są złym doradcą. Postaraj się w rozmowie z pociechą nie reagować nerwowo na jego tłumaczenia. Należy starać się spokojnie dziecku wyjaśniać, dlaczego nie możemy zgodzić się na jego prośbę lub zachciankę. 

Wyrażania własnych uczuć

Ucz dzieci, jak wyrażać swoje uczucia w zdrowy sposób, pokazując to na własnym przykładzie. Otwarcie mów o swoich emocjach w obecności pociechy. Zamiast ukrywać frustrację, możesz powiedzieć: „Czuję się teraz zirytowany, bo mój dzień był bardzo napięty”. To pokazuje młodemu człowiekowi, że wyrażanie uczuć jest normalne i zdrowe, a także uczy, jak można opisywać własne emocje słowami.

Modelowanie zachowań

Dzieci, od najmłodszych lat, są niczym gąbki absorbujące zachowania, reakcje i nawyki swoich rodziców oraz innych ważnych osób w ich życiu. To, co widzą na co dzień, staje się dla nich wzorcem, na podstawie którego kształtują własne postawy i zachowania. Dlatego, gdy rodzice praktykują asertywność w swoich codziennych interakcjach - nie tylko z dziećmi, ale i z innymi dorosłymi - pociechy uczą się, że wyrażanie swoich myśli, uczuć i potrzeb w sposób szanujący innych, jest czymś naturalnym oraz akceptowalnym.

Nauka asertywnego odmawiania dziecku bez wyrzutów sumienia to proces, który wymaga zrozumienia, praktyki i cierpliwości. Rodzice, którzy mimo różnych sposobów mają problem z konsekwentnym utrzymaniem własnego zdania w relacjach z pociechą, mogą skorzystać ze szkoleń prowadzonych przez Twoje Motywacje “Jak być asertywnym rodzicem”. Poprzez udział w nich poszerzą swoją wiedzę na temat skutecznych technik przekazywania potrzeb, granic i oczekiwań wobec dzieci. 

Artykuł powstał przy współpracy z firmą szkoleniową Twoje Motywacje.